Iedereen maakt moeilijke dingen mee in het leven die te maken hebben met afscheid, verlies en rouw.. De een iets meer dan de ander, dat is gewoon zoals het is. En soms is het te zwaar om het (gelijk) te kunnen verwerken...
Rouw komt in fases, in stukjes die je kan verwerken. Eerst ga je heel diep, dan voel je je ineens weer beter en op het moment dat je denkt dat het weer goed gaat, bam.. dan komt het volgende stuk omhoog en val je ineens weer in een dal.
En dan kun je er niks meer bij hebben, kun je niet goed slapen, zijn de dagen te lang, is alles teveel, voel je je gebroken, doodmoe, wil je niet alleen zijn maar ook weer wel.. omdat je denkt dat niemand je echt begrijpt of je niemand tot last wilt zijn... Het is een eenzaam proces.
Ik ken het... maar al te goed. Ik heb er veel mee te maken gehad in mijn leven. Ik ben van de ene rouw in de andere gegaan. Ik grap wel eens; ik ben een wandelend rouwproces. Maar is dat niet het leven? Het hoort er gewoon bij.
Het is wel belangrijk om er goed doorheen te gaan, die diepe dalen en alle emoties die erbij horen, zodat het jou los kan laten en je weer kunt leven vanuit jouw natuur en vanuit liefde.. Want uiteindelijk ga je weer voelen dat rouw ook eigenlijk liefde is. ❤️
Daarom nu een blog over rouw..
Niet genomen rouw.
Bij familieopstellingen heb ik er heel veel mee te maken; niet genomen rouw. Als er onvoldoende gerouwd is, of je het rouwproces niet helemaal hebt kunnen doormaken, heeft dat veel gevolgen voor je welzijn en situaties in je hele leven.
Rouw kan gaan over verlies door overlijden, maar dezelfde rouw-pijn kun je ook hebben bij het verlies van een contact met iemand, een baan, een huis, of bij ziekte, een miskraam of doodgeboren kind, ongeboren tweeling, geen kinderen kunnen krijgen, een ernstig ongeluk, een scheiding, vluchten uit het geboorteland, verlies door natuurrampen, afgebrande huizen, enz.
Bij niet genomen rouw loop je later vast in jezelf en je leven. Emoties worden onderdrukt, waardoor je ook niet meer goed in contact kunt komen met je ware natuur (emoties brengen je weer bij jezelf/ je ziel). Je kan dan bv last krijgen van depressie, burn-out, angsten, verslavingen, minderwaardigheidsgevoelens, en andere mentale en lichamelijke klachten.
En dit geld ook voor ons familiesysteem. Als onze voorouders of andere personen in ons familiesysteem een verlies hebben meegemaakt wat ze niet hebben kunnen verwerken, doordat er bv geen ruimte, hulp of mogelijkheid was hiervoor (wat vaak zo was vroeger) dan is er niet genomen rouw en dan zie je vaak dat kinderen uit de latere generaties dit gaan dragen en zelfs herhalen. (Verstrikking heet dat). Zij krijgen te maken met dat wat wordt buitengesloten, zodat het alsnog voldoende erkend en gevoeld kan worden.
Omgaan met verlies is heel moeilijk, het moet helemaal doorvoeld worden, stukje voor stukje, door verschillende fases heen, tot in de diepste kern, voordat je het uiteindelijk een plek kunt geven.
Mijn verhaal:
Ook voor mij is rouwen niet vreemd.
Nu 2 jaar geleden stortte mijn wereld in elkaar... Het mooie opgebouwde leven en plaatje wat ik had; mijn huwelijk, het vertrouwen wat ik in hem had, ons net gekochte mooie huis waar we pas 2 maanden samenwoonden met onze kinderen, onze hond en katten, de camping waar ik de retraites gaf, de bus die we samen hadden en al het andere wat we samen hadden opgebouwd viel in 1 klap weg. En ook de kinderen voor de helft van de tijd, wat nog het meeste pijn deed.. inclusief hun pijn. Verscheurend was het. Mijn grootste nachtmerrie en angst werdt werkelijkheid.
En op de dag dat ik de sleutel kreeg van mijn nieuwe huis overleed ook nog mijn poes, mijn beste maatje die ik had voor 16 jaar. Het verdriet was te groot. Ik kan er nog om huilen hoe heftig dat was... Ik raakte alles kwijt en mocht blijkbaar helemaal opnieuw beginnen.
Het voelde alsof ik dood ging. Zoveel hartpijn.
De eerste maanden was ik in shock en het eerste jaar heb ik in de overleefstand geleefd voordat ik aan verwerking toe kwam. Eerst moest mijn basis in orde zijn voor mij en de kinderen, werk, geld, hun emotieverwerking... Tussendoor in de auto zat ik te huilen. En als ik de kinderen het weekend niet had liet ik het rouwproces volledig toe. De rest van de tijd raapte ik mezelf bij elkaar en deed ik alles gewoon.
Het is onvoorstelbaar hoe sterk een mens is die iets shockends meemaakt.. Je kan gewoon doorgaan en functioneren, dankzij je overleefmodus. Deze regelt dat de pijn in kleine stukjes naar boven komt.
Ik kwam in mijn diepste rouwproces ooit terecht.
Niet alleen om mijn scheiding en alles wat ik kwijtraakte, maar het raakte ook weer oudere trauma's en verliezen aan, om nog dieper gevoeld en verwerkt te worden…
Het verlies van mijn kerngezin op mijn 13e toen mijn ouders gingen scheiden, waarbij ik ook alles kwijtraakte; mijn basis, een thuis, mijn veiligheid, het dorp waar ik opgroeide, het contact met mijn vader en later ook het contact met mijn moeder voor een tijdje..
Daarnaast alle vrienden en geliefden die ik ben kwijtgeraakt of zijn overgegaan, sommigen veel te vroeg...
Maar vooral het verlies van mijn andere grote liefde; mijn beste maatje/tweelingziel die toen ik 17 was plotseling overleed door een overdosis.. Hem kwijtraken en de manier waarop heeft enorm veel impact gehad en was de grootste pijn van mijn leven.
Het verlies en de pijn., waarvan ik nooit had gedacht dat ik hier ooit overheen zou komen. Het bleef maar terugkomen. 24 jaar lang heb ik gerouwd en het verdriet stukje voor stukje aangekeken. Maar ik kon het niet helemaal loslaten en een plek geven. Tot vorig jaar...
Door het rouwproces van mijn scheiding kwam het verdriet om hem ook ineens weer naar boven, en kwam ik uiteindelijk uit op een diepere laag, nl; schuldgevoel en mezelf vergeven. Dit had ik nooit eerder zo gevoelt. Door dit bewust te zijn en te doorvoelen kon ik het eindelijk echt loslaten en een plekje geven. Wat overbleef was alleen maar liefde en verwondering en een hart dat overloopt van mooie herinneringen en liefde... (zoals overleden mensen ook graag zouden willen).
Rouw is gestolde liefde. Maar nu kan die liefde weer stromen.
Door mijn scheiding en rouwproces kwam alles terug. Dit zie je vaak als je iemand kwijtraakt, dan komen die anderen ook weer even terug.
Het was zo heftig, het was zo veel en ging zo diep dat ik letterlijk een tijd dacht dat ik het niet ging overleven...
Maar dit heb ik gedaan. Ik ben er doorheen gegaan. Het enorme donkere gat. Stukje voor stukje. En ik kan nu zeggen dat het weer goed komt en weer goed is! Hoe oneindig uitzichtloos het ook leek..
Hoe heb ik het verwerkt: Lichaamswerk
Ik had enorm veel buikpijn en was 1,5 jaar lang elke dag misselijk. Ik kon mijn emoties letterlijk niet verteren en verwerken. Door lichaamswerk, massage, healing, diepe buik-ademhaling en het losmaken van de psoas-spier kon ik het trauma en de emotie uit mijn lichaam los laten. Ik ben ook bijna elke dag gaan wandelen, vooral in het bos, om in mijn lijf te komen en te kunnen blijven voelen.
Familieopstellingen
Opstellingen zijn voor mij de beste methode. Ze hebben echt magie veroorzaakt. Vlak na de scheiding heb ik bv een opstelling gedaan waarbij ik mijn ex in ons veld erbij heb gezet en heb gezegd dat hij erbij hoort, waardoor we tot op de dag van vandaag harmonie hebben in ons gezin en als ouders een goed team zijn. Later heb ik opstellingen gedaan waardoor ik hem en onze relatie veel beter kon begrijpen, en heb ik dingen uit kunnen spreken die ik in het echte leven niet met hem kan bespreken, waardoor ik het een plek kon geven.
Contact met spirit
Het contact met de bron, mijn hogere zelf, mijn levensdoel, mijn gidsen en helpers... ik heb hier zoveel aan gehad. Hierdoor bleef ik een lichtpuntje hebben, hoop voelen en kon ik de zin zien van alles.. Dit is echt mijn houvast. Dankzij dit heb ik het overleefd.
Alles toelaten
Steeds weer alles voelen. Stukje voor stukje. Ervoor gaan zitten en er doorheen is de enige weg. Schrijven, huilen, in een kussen slaan, dansen, praten, enz. Steeds weer het gevoel uitnodigen en het voelen. De emotie gaat jou dan loslaten. Ik vond het op een gegeven moment heerlijk om die diepe emoties te voelen. Het brengt je zo dicht bij de ziel.
Ik ben door dit hele proces echt thuisgekomen in mezelf en voel nu meer zelfliefde dan ooit. En daarbij ook meer liefde en vertrouwen in het leven. Alles in het leven gebeurd vóór ons, hoe heftig en te hard het ook lijkt.. we worden gestuurd naar groei, naar ons juiste pad en naar meer (zelf)liefde.
Nu zie ik dat dit op zielsniveau het doel was van alles.. de groei doormaken om meer thuis te komen bij mijzelf.
Rouwproces
Rouwen is een enorm zwaar proces.. Het gaat van ontkenning, overleefmodus; vluchten/vechten/bevriezen, naar willen begrijpen, rationaliseren, piekeren, doodmoe zijn.. naar voelen (afwisselend) van boosheid, diepe pijn en verdriet (de primaire emoties).
Maar ook depressie, dissociatie, spijt, schuld, angst, eenzaamheid, slachtofferschap, paniekaanvallen, slaapproblemen, lichamelijke klachten kunnen voorkomen (secundaire emoties).
De pijn is bijna ondraaglijk. Dan klim je weer op naar beter voelen.. om dan telkens weer in een diep donker gat te vallen..
Gelukkig wordt het diepe gat steeds minder diep, en weet je op een gegeven moment dat het een fase is en er wel weer betere dagen komen..
En als je door die dieptes heen bent gegaan, dan kom je uiteindelijk bij vergeving en aanvaarding dat het zo gegaan is. Je geeft het een plekje, en de wond wordt een litteken.
Dan weet je dat het gewoon bij het leven hoort. En door die acceptatie te voelen komt er rust. En liefde.
De fases van rouw zijn:
1: Ontkenning. Zelfbescherming. Dit is nodig om het verdriet op eigen tempo toe te laten. 2: Woede en verdriet.
3: Onderhandelen. Doelen stellen, het gevecht aangaan, poging om je beter te voelen
.4: Depressie. Machteloosheid en onzekerheid.
5: Aanvaarding. Het verlies krijgt een plekje.
Al deze fases en gevoelens gaan door elkaar heen, dus niet stap voor stap. Soms blijf je hangen, of sla je een fase over. Ieder mens gaat anders met verlies om. Iedereen is anders, dus elk rouwproces ook.
Maar het is een lange weg.. vooral als het verlies heel groot was. Het mooie is om te bedenken; hoe dieper de pijn, hoe meer liefde je hebt voor die persoon, dier of situatie.. En liefde maakt het leven mooi.
Dingen die helpen in tijd van rouw:
De liefde niet onderdrukken. Ook al is een persoon weg of heeft hij je gekwetst; de liefde vanuit je hart en ziel is er en zal er altijd zijn, deze mogen voelen geeft meer ruimte.
Beseffen dat alles in het leven voor je gebeurd. Ook de pijnlijke dingen. Alles klopt.
Vrienden! Zonder contact en connecties is het te zwaar. Vooral delen met mensen die het begrijpen is ontzettend helend.
De pijn doorvoelen. Omarmen van alles wat je voelt. Ook de donkere wolk. Het er laten zijn en door de wolk en het gevoel heengaan is de enige weg. De zon gaat weer schijnen, echt.
Je emotie laten stromen en deze uiten; d.m.v. dansen, schrijven, praten, zingen, schreeuwen, lichaamswerk, aarden, sporten, schilderen, tekenen, enz.
Hulp zoeken als je hier behoefte aan hebt.
Rust! Rouwen is ontzettend vermoeiend. Je lichaam en geest hebben veel rust nodig om het aan te kunnen.
En ook soms leuke dingen doen, om op te laden en jezelf te herontdekken.
Ik wens iedereen die te maken heeft met verlies en rouw heel veel kracht, steun, troost, hoop en liefde. Geef niet op! Je komt hier echt weer uit. This too shall pass..
Er is licht aan het einde van deze tunnel.
Als je hierbij hulp kunt gebruiken wil ik er graag voor je zijn.
Liefs Anne
Comments